Simple Image Gallery Extended

Η θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης αναπτύχθηκε από την Dr. A. Jean Ayres η οποία, τόσο μέσα από μελέτες στις νευροεπιστήμες όσο και από μελέτες της σωματικής και νευρομυικής ανάπτυξης, έβαλε τις βάσεις για την θεωρία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης τη δεκαετία του '60. Πρόκειται για μία επεξεργασία πληροφοριών, μια νευρολογική διαδικασία που οργανώνει τα αισθητηριακά ερεθίσματα που δεχόμαστε και μας δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε το σώμα μας αποτελεσματικά στο περιβάλλον. Με απλά λόγια, οργανώνονται τα ερεθίσματα από τον εγκέφαλο για να τα χρησιμοποιήσουμε αποτελεσματικά στην καθημερινή ζωή.
Οι αισθήσεις που όλοι γνωρίζουμε είναι οι εξής 5: όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση και αφή. Εκτός όμως από αυτές τις 5 στο σώμα μας λειτουργούν και άλλες 2 αισθήσεις:

Ιδιοδεκτικότητα:

Είναι η αίσθηση που δεχόμαστε από τους μυές και τις αρθρώσεις μας και μας δίνει πληροφορίες για το πού βρίσκονται τα μέλη του σώματός μας στο χώρο και κατά τη διάρκεια της κίνησης ακόμα και όταν τα μάτια μας είναι κλειστά ή χωρίς να κοιτάμε απευθείας τα μέλη μας.

Η αίσθηση που δεχόμαστε από το αιθουσαίο σύστημα:

Βρίσκεται στο εσωτερικό του αφτιού και μας δίνει πληροφορίες για τη θέση του κεφαλιού μας, για την ταχύτητα και την φορά της κίνησης μας. Είναι η αίσθηση που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κίνηση και την ισορροπία μας.

Η αισθητηριακή ολοκλήρωση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο απτικό σύστημα (αφή), το ιδιοδεκτικό και το αιθουσαίο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα υπόλοιπα 4 δεν είναι εξίσου σημαντικά. Ερεθίσματα δεχόμαστε καθημερινά και πολλές φορές δεν τα αντιλαμβανόμαστε καν σαν ερεθίσματα. Για παράδειγμα: Μπορεί να παρακολουθούμε ένα σεμινάριο αλλά συγχρόνως βλέπουμε και τις κινήσεις των ανθρώπων γύρω μας. Μπορεί να ακούμε μουσική αλλά συγχρόνως να ακούσουμε την κόρνα ενός αυτοκινήτου ή ένα τηλέφωνο που χτυπάει. Με την αφή μπορεί να νιώθουμε κάτι που κρατάμε ή ακουμπάμε αλλά συγχρόνως έχουμε και την αίσθηση του ρολογιού μας στον καρπό. Με την ιδιοδεκτικότητα μπορούμε να παίρνουμε πληροφορίες για το πού είναι τα μέλη μας, χωρίς να τα κοιτάμε, και πού πέφτει το βάρος μας κάθε φορά που σκύβουμε να πιάσουμε κάτι και το αιθουσαίο σύστημα μας δίνει πληροφορίες για αυτήν την κίνηση για να μην πέσουμε κάτω. Αν όμως, έστω και για λίγο, καταφέρναμε να δώσουμε την ίδια σημασία σε όλα τα ερεθίσματα που δεχόμαστε δε θα μπορούσαμε με κανένα τρόπο να λειτουργήσουμε και θα χανόμασταν μέσα σε αυτά. Αυτό που γίνεται είναι ότι μέσα στο νευρικό μας σύστημα, χωρίς να προλάβουμε να το συνειδητοποιήσουμε, γίνεται μια οργάνωση, ένα ξεκαθάρισμα και έτσι εμείς δίνουμε σημασία σε κάποια από τα ερεθίσματα και όχι σε άλλα.

Η ανάπτυξη της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης γίνεται παράλληλα με την ανάπτυξη του παιδιού από την προγεννητική ακόμα περίοδο όπου αναπτύσσονται τα αισθητηριακά όργανα. Κατά τη νεογνική περίοδο υπερισχύει η εσωδεκτικότητα (οι αισθήσεις που λαμβάνουν χώρα μέσα στο σώμα: πείνα, δίψα κτλ). Στη νηπιακή ηλικία αναπτύσσεται το αιθουσαίο και η σωματοαισθητηριακή επεξεργασία (βλέπουμε τα παιδιά να κάνουν τα πρώτα τους βήματα, να ισορροπούν, να αναζητούν κινήσεις με μεγάλη τροχιά όπως κούνια ή ταλαντεύσεις). Στην ηλικία 3-7 παρατηρείται αυξημένη πραξία και κινητικός σχεδιασμός (πειραματίζονται με το σώμα τους και τις δυνατότητες που έχει, σκαρφαλώνουν, βρίσκουν τρόπους να φτάνουν στα πιο απίθανα σημεία). Από τα 7 χρόνια και μετά αυξάνεται η αυτορρύθμιση, η γνωστικότητα, οι κινητικές και κοινωνικές δεξιότητες.

Σε παιδιά με Αυτισμό:

• Μειώνεται η συμπεριφορά μη εμπλοκής σε διάφορες δραστηριότητες
• Βελτιώνεται το παιχνίδι τους
• Αυξάνεται ο λόγος τους
• Μειώνεται ο αυτοερεθισμός τους

Σε παιδιά με Νοητική Υστέρηση:

• Βελτιώνονται οι δεξιότητες της λεπτής και αδρής κινητικότητας
• Βελτιώνεται ο στασικός έλεγχος και η σταθερότητα του σώματός τους
• Βελτιώνεται η βλεμματική επαφή και η φωνητική έκφραση

Σε παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες/ Αναπτυξιακές Διαταραχές:

• Βελτιώνεται το παιχνίδι τους
• Βελτιώνεται η αλληλεπίδραση με τους άλλους και με παιχνίδια/αντικείμενα
• Βελτιώνεται η ανοχή σε αιθουσαία/ιδιοδεκτικά ερεθίσματα
• Παρατηρείται μεγαλύτερη αισθητηριακή εξερεύνηση περιβάλλοντος.

Η θεραπεία έχει σαν στόχο την ωρίμανση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος ώστε να ρυθμίζονται τα αισθητηριακά συστήματα και να βελτιωθεί η αισθητηριακή επεξεργασία και οργάνωση. Το παιδί, οδηγείται μέσα από ευχάριστες και ειδικές κατευθυνόμενες δραστηριότητες που αναπτύσσουν και ρυθμίζουν τις ικανότητές του στο να αντιδρά σωστά στα αισθητηριακά ερεθίσματα δίνοντας μια οργανωμένη αντίδραση. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται απευθύνονται σε όλο το φάσμα του αισθητηριακού ερεθισμού (αιώρες, στρώματα, μπάλες, παιχνίδια με διάφορες υφές κτλ)